Ιδιωτικοποίηση νερού: Το καταστροφικό παράδειγμα των ΗΠΑ

Κόσμος

Την ώρα που στη χώρα μας η ιδιωτικοποίηση του νερού διακινείται από ορισμένους ως μια «εξαιρετική ιδέα», ιδιαίτερα στους κόλπους κυβερνητικών και οικονομικών κύκλων, ενώ η κυβέρνηση μεθοδεύει τη διαδικασία, πολλά είναι τα παραδείγματα που μας έρχονται από τη διεθνή σκηνή για να δείξουν τις πραγματικές καταστροφικές συνέπειες μια τέτοιας επιλογής.

Οι κίνδυνοι άλλωστε που προκύπτουν έχουν επισημανθεί επανειλημμένα ακόμη κι απο επιστημονικούς φορείς, και αφορούν την προοπτική αδυναμίας πρόσβασης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού στο νερό, κάτι που έχουμε δει σε αρκετές χώρες, όπου έγινε το εν λόγω «πείραμα».

Ίσως ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά (αλλά κι οδυνηρά για όσους το βιώνουν) παραδείγματα έχει να κάνει με τις ΗΠΑ, όπου, όπως κατέγραψε πρόσφατη έρευνα του Guardian, εκατομμύρια Αμερικανοί δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τους λογαριασμούς νερού  καθώς αυτοί αυξήθηκαν 80% σε μια δεκαετία.

Ειδικότερα, σε μια αποκλειστική ανάλυση 12 πόλεων των ΗΠΑ αποκαλύπτεται πως η συνδυασμένη τιμή του νερού και του κόστους αποχετεύσεων λυμάτων αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 80% μεταξύ 2010 και 2018, με περισσότερα από τα δύο πέμπτα των κατοίκων σε ορισμένες πόλεις να ζουν σε γειτονιές με μη-προσιτούς λογαριασμούς.

Στην πρώτη εθνική έρευνα αυτού του είδους, τα ευρήματά αποκαλύπτει τον οδυνηρό αντίκτυπο της αυξανόμενης κρίσης ένδειας του νερού στην Αμερική, καταδεικνύοντας επίσης ότι η αύξηση των λογαριασμών δεν πλήττει πλέον μόνο τα φτωχότερα αλλά επίσης, όλο και περισσότερους εργαζόμενους Αμερικανούς.

Η εκτόξευση των λογαριασμών νερού «πνίγει» τους Αμερικάνους

«Περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα και οι φτωχότεροι από τους φτωχούς βρίσκονται σε μεγάλο πρόβλημα», δήλωσε ο Roger Colton, ένας κορυφαίος αναλυτής θεμάτων υποδομών κοινής ωφελείας, στον οποίο ανέθεσε ο  Guardian να αναλύσει τη ένδεια του νερού. «Τα δεδομένα δείχνουν ότι έχουμε πρόβλημα μη οικονομικής προσιτότητας σε έναν τεράστιο αριθμό πόλεων σε εθνικό επίπεδο που δεν υπήρχε πριν από μια δεκαετία, ή ακόμη και πριν από δύο ή τρία χρόνια σε ορισμένες πόλεις».

Η έρευνα 88 σελίδων του Colton διαπίστωσε ότι μεταξύ του 2010 και του 2018 οι λογαριασμοί νερού αυξήθηκαν κατά τουλάχιστον 27%, ενώ η υψηλότερη αύξηση ήταν το 154% στο Ώστιν του Τέξας, όπου ο μέσος ετήσιος λογαριασμός αυξήθηκε από 566 $ το 2010 σε 1.435 $ το 2018 - παρά τις προσπάθειες μετριασμού της ξηρασίας που οδήγησαν σε μειωμένη χρήση νερού.

Εν τω μεταξύ, η ομοσπονδιακή βοήθεια σε δημόσιες υπηρεσίες ύδρευσης, οι οποίες εξυπηρετούν περίπου το 87% των πολιτών, έπεσε κατακόρυφα, ενώ η συντήρηση, οι περιβαλλοντικές απειλές και οι απειλές για την υγεία, οι κλιματικές διαταραχές και άλλες δαπάνες αυξήθηκαν.

«Μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα ύδατα απειλεί κάθε γωνιά της χώρας μας. Η κλίμακα αυτής της κρίσης δεν απαιτεί τίποτα λιγότερο από έναν θεμελιώδη μετασχηματισμό των υδάτινων συστημάτων μας. Το νερό δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα ή πολυτέλεια προς όφελος των πλούσιων », δήλωσε στον Guardian η συνήγορος της οργάνωσης «Δικαιοσύνη για το Νερό» Mary Grant από την Food and Water Watch.

Επιπλέον, η έρευνα δείχνει ότι η κρίση της φτώχειας στο νερό είναι πιθανό να επιδεινωθεί πολύ, με τους λογαριασμούς σε πολλές πόλεις να γίνονται οικονομικά μη βιώσιμοι για την πλειονότητα των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων της Αμερικής την επόμενη δεκαετία.

• Στο Ώστιν του Τέξας, εάν οι τιμές στην πόλη συνεχίσουν να αυξάνονται με τον ίδιο ρυθμό, περισσότερα από το 80% των κατοίκων χαμηλού εισοδήματος θα αντιμετωπίζει πλήρη αδυναμία στην αποπληρωμή των λογαριασμών νερού έως το 2030.
• Στο Τιούσον της Αριζόνα, μια άλλη πόλη που πλήττεται από την ξηρασία, ο αριθμός των κατοίκων χαμηλού εισοδήματος που αδυνατούν να πληρώνουν τους λογαριασμούς νερού διπλασιάστηκε στο 46% μεταξύ 2010 και 2018 - καθώς ο μέσος λογαριασμός αυξήθηκε κατά 119%.
• Η αύξηση του κόστους επηρεάζει δυσανάλογα τους φτωχότερους Αμερικανούς. Στη Νέα Ορλεάνη, τη Σάντα Φε και το Κλίβελαντ, περίπου τα τρία τέταρτα των κατοίκων χαμηλού εισοδήματος ζουν σε γειτονιές όπου οι μέσες χρεώσεις νερού και λυμάτων δεν είναι προσιτές.
• Στο Σαν Ντιέγκο, με βάση τα στοιχεία του 2018, σχεδόν το 20% του συνολικού πληθυσμού αδυνατεί να ανταπεξέλθει στην αποπληρωμή των λογαριασμών του νερού.

Το κράτος «κλείνει την κάνουλα» της χρηματοδότησης

Την ίδια στιγμή, ενώ σε εθνικό επίπεδο οι λογαριασμοί νερού αποδεικνύονται σχεδόν καθολικά μη-προσιτοί για τους φτωχότερους Αμερικάνους, η ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για συστήματα νερού συνεχίζει να κατρακυλάει, έχοντας μειωθεί κατά 77% σε πραγματικούς όρους από την κορύφωσή της το 1977.

Στην πραγματικότητα, η εν λόγω εξέλιξη άφησε τις τοπικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να παλεύουν να συγκεντρώσουν τα χρήματα που χρειάζονται για την αναβάθμιση της υποδομής, να συμμορφωθούν με τα πρότυπα ασφαλείας για τοξικές μολυσματικές ουσίες όπως PFAS, μόλυβδος και φύκια, και προσαρμοστούν σε ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως ξηρασία και πλημμύρες που συνδέονται με την παγκόσμια θέρμανση.

Για χρόνια, τα έργα συντήρησης και καθαρισμού αναβλήθηκαν από τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, γεγονός που συνέβαλε στην τρέχουσα κρίση υποδομών και τοξικών υδάτων. Αυτό βοηθά να εξηγήσουμε την απώλεια νερού άνω των 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως λόγω διαρροών, σύμφωνα με τους αναλυτές της βιομηχανίας Bluefield Research.

«Το νερό χαμηλού κόστους - υψηλής ποιότητας είναι εθνικό ζήτημα… η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σαφώς δεν παίζει το ρόλο που πρέπει να παίξει», δήλωσε ο Howard Neukrug, διευθυντής του κέντρου νερού στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας ύδρευσης της Φιλαδέλφειας.

«Η ουσία είναι ότι αν δεν υπάρξει ομοσπονδιακό “ελικόπτερο” με 1 δισεκατομμύριο δολάρια, οι τιμές θα αυξηθούν δραματικά για να καλύψουν θέματα υποδομής και ποιότητας», πρόσθεσε.

Οι διακοπές νερού τείνουν να γίνουν κανόνας

Την στιγμή, εν μέσω της αύξησης του κόστους των λογαριασμών και της μείωσης των ομοσπονδιακής χρηματοδότησης, οι διακοπές νερού είναι πλέον όλο και πιο συχνό φαινόμενο. Ακριβώς όπως και οι κατασχέσεις ενυπόθηκων δανείων, η διακοπή του νερού είναι ένας βασικός λόγος που οδηγεί πολλούς Αμερικάνους στο να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Σύμφωνα με εθνική μελέτη, περίπου ένα στα 20 νοικοκυριά στις ΗΠΑ υφίσταται αποσύνδεση νερού για απλήρωτους λογαριασμούς ετησίως. Από αυτούς κανείς δεν ξέρει πόσα τελικά θα μπορέσουν να πληρώσουν ή θα πρέπει να μάθουν να επιβιώνουν χωρίς νερό, την ώρα που  εν υπάρχει εθνική αρχή προστασίας καταναλωτή και οι περισσότερες απογραφές σχετικά με την πρόσβαση στο νερό αλλά και τη φτώχεια έχουν εξαλειφθεί από τη δεκαετία του 1980.

Μέσα σε όλα αυτά ήρθε και η πανδημία του κοροναϊού για να δημιουργήσει νέα δεδομένα, αφήνοντας δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και εκατομμύρια ανέργους.

Ενώπιον αυτής της κατάστασης το Ντιτρόιτ έγινε η πρώτη πόλη που ανέστειλε τις διακοπές και δεσμεύτηκε να επανασυνδέσει τα νοικοκυριά που είχαν αποσυνδεθεί τον προηγούμενο χρόνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγο μετά τη χρεοκοπία του 2014, η πόλη ξεκίνησε ένα τεράστιο πρόγραμμα διακοπής συνδέσεων και έκτοτε έχει αποσυνδέσει τουλάχιστον 141.000 νοικοκυριά.

Καθώς ο ιός εξαπλώθηκε, 13 πολιτείες εξέδωσαν τελικά μορατόριουμ, αν και μόνο ένα ποσοστό συμφώνησε να επανασυνδέσει αυτούς χωρίς τρεχούμενο νερό λόγω απλήρωτων λογαριασμών.

Αυτό περιελάμβανε τη Νέα Ορλεάνη, της Λουιζιάνα, όπου η υπηρεσία ύδρευσης διαθέτει ένα από τα πιο σκληρά προγράμματα διακοπής της χώρας, καθώς σχεδόν ένα στα πέντε νοικοκυριά το 2016 είχε αποσυνδεθεί.

Στη Νέα Ορλεάνη, η έρευνα διαπίστωσε ότι το 79% των κατοίκων χαμηλού εισοδήματος που ζούσαν σε γειτονιές με δυσβάστακτη επιβάρυνση νερού - το οποίο θα μπορούσε να αυξηθεί στο 93% έως το 2030 εάν η επιβάρυνση νερού συνεχίσει να αυξάνεται.Το 2018, περίπου το 30% των φτωχών κατοίκων ζούσαν σε περιοχές όπου ο μέσος λογαριασμός κόστισε πάνω από το 12% του εισοδήματος των νοικοκυριών.

Συνολικά, σχεδόν το ένα τρίτο των πελατών νερού στη Νέα Ορλεάνη θεωρείται «παραβατικό» και μαζί χρωστούν πάνω από 50 εκατομμύρια δολάρια.

«Είναι δύσκολο να αποφύγουμε το συμπέρασμα ότι η Νέα Ορλεάνη έχει τη χειρότερη κατάσταση από τις 12 πόλεις που μελετήθηκαν», σύμφωνα με τον Colton.

Από κοντά ακολουθούν -με αναλόγως ανησυχητικά δεδομένα- το Κλίβελαντ, το Οχάιο και η Σάντα Φε, στο Νέο Μεξικό.

Σε εθνικό επίπεδο, κανείς δεν ξέρει πόσοι Αμερικανοί ήταν χωρίς νερό στην αρχή της πανδημίας - ούτε πόσα νοικοκυριά αποσυνδέθηκαν κατά τη διάρκειά της. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι η οικονομική βοήθεια για να μπορέσουν οικογένειες και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να συνεχίσουν να έχουν τρεχούμενο νερο, εξαιρέθηκε από τα ομοσπονδιακά πακέτα διάσωσης.

Πηγή: tvxs.gr