το επικίνδυνο Menu.........

Από τις αρχές του 1997 πολλά από τα τυποποιημένα τρόφιμα μπορεί να περιέχουν σόγια γενετικά επεξεργασμένη στα εργαστήρια της μεγάλης χημικής βιομημηχανίας Monsato των ΗΠΑ. Η τελευταία διανέμει τα προΐόντα της στην ευρωπαΐκή αγορά μέσω της εταιρείας Unilever.
Η γενετικά τροποποιημένη σόγια της εταιρείας αναμιγνύεται με φυσική σόγια για να καταλήξει στο τραπέζι του καταναλωτή. Η Ευρωπαΐκή Ένωση αρνήθηκε να προχωρήσει στην υποχρεωτική σήμανση του προΐόντος, αφαιρώντας από τους καταναλωτές τη δυνατότητα επιλογής. Έτσι η πρώτη μαζική εισαγωγή γενικά επεξεργασμένης σόγιας στην ευρωπαΐκή αγορά πραγμοτοποιήθηκε τον Νοέμβριο του ’96, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις.
 

Επέμβαση στο DNA .Για  τί ακριβώς πρόκειται ;

Η γενετικά τροποποιημένη σόγια δεν είναι ούτε πιο φτηνή, ούτε πιο νόστιμη, ούτε πιο υγιεινή. Εΐναι ‘σχεδιασμένη’ με επέμβαση στο DNA του φυτού, ώστε να είναι πιο ανθεκτικό σε ένα ισχυρό παρασιτοκτόνο, που παράγει η ίδια εταιρεία, το Roundop. Με την επέμβαση αυτή το φυτό επιβιώνει πολλαπλασιάζοντας τα κέρδη της εταιρείας.  

"Δεν είμαστε πειραματόζωα.."

Με αυτό το σύνθημα, χιλιάδες διαδηλωτές-μερικοί από αυτούς γυμνοί- εισέβαλαν, στις 13 Νοεμβρίου 1996, στο κτίριο του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας της Ρώμης στο οποίο έδινε συνέντευξη τύπου ο αμερικανός υφυπουργός Γεωργίας, στο πλαίσιο της συνόδου της Διεθνούς Διάσκεψης για τη Διατροφή.
Στόχος τους η απαγόρευση εισαγωγής στην ευρωπαΐκή αγορά των γενετικά μεταλλαγμένων φασολιών σόγιας και η ανατροπή της πρόσφατης απόφασης της Ε.Ε. να επιτρέψει την διάθεση τους χωρίς ειδική σήμανση.
Βέβαια οι αντιδράσεις για την παραγωγή γενετικά τροποποιημένης σόγιας είχαν ξεκινήσει νωρίτερα. Τον Οκτώβριο του1996 "ακτιβίστες" της Creenpeas έβαψαν ένα ολόκληρο χωράφι στο οποίο καλλιεργούνταν μεταλλαγμένη σόγια.Αντιδράσεις σημειώθηκαν από την πλευρά της Greenpeace καθώς επίσης από την πλευρά καταναλωτών και οικολόγων.  

Δεν είναι μόνο η σόγια

Η σόγια δεν εΐναι το πρώτο γενετικά μεταλλαγμένο προΐόν που προσπαθεί να εισάγει στην αγορά η Monsanto. Έχει προωθήσει στην αγορά το γενετικά  επεξεργασμένο βαμβάκι. Πέρα από το φυσικό βασίλειο όμως οι επεμβάσεις της εταιρείας επεκτείνονται και στα  ζωικά είδη. Έτσι παρήγαγε ειδική ορμόνη με την οποία αυξάνει την παραγωγή γάλακτος στις αγελάδες, προκαλώντας προβλήματα και ανυπόφορους πόνους στα ζώα. Η αντίδραση των παραγωγών ήταν έντονη και απαγορεύτηκε η κυκλοφορία της ορμόνης μέχρι το2.000.  

Το επικίνδυνο Menu

Μερικά από τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα που μπορούν να βρεθούν στο τραπέζι σας εΐναι :
-Αρνάκι και γουρουνόπουλο με ανθρώπινο γονίδιο.
Το γενετικά τροποιημένο πρόβατο με το όνομα "Tracy" περιέχει στο γενετικό του κώδικα το ανθρώπινο γονίδιο που παράγει την ουσία ’λφα-1-Αντιθρεψίνη. Η ίδια μέθοδος εφαρμόζεται και σε άλλα θηλαστικά , όπως  στα ποντίκια  και  στους σκύλους.
Το γενετικά τροποποιημένο γουρούνι με ανθρώπινες αυξητικές ορμόνες, γΐνεται γιγάντιο, το κρέας του περιέχει λιγότερο λίπος, πάσχει όμως από την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος.
-Γάλα αγελάδας με ανθρώπινο γονίδιο
Μεταβιβάζοντας στον γενετικό κώδικα βοδιού το ανθρώπινο γονίδιο που παράγει την πρωτεΐνη "λακτοφερίνη" η οποία περιέχεται στο μητρικό γάλα, το γάλα των αγελάδων που γονιμοποιήθηκαν από το βόδι αυτό, περιέχουν στο γάλα τους αυτή την πρωτεΐνη.
-Κοτόπουλο με γονίδια μοσχαριοΰ
Είναι κοτόπουλο γενετικά τροποποιημένο ώστε να  παράγει την αυξητική ορμόνη των μοσχαριών, να γίνεται μεγαλύτερο και να περιέχει λιγότερο λίπος.
-Σπαράγγι με γονίδια αρουραίου
Με τη χρήση γονιδίου αρουραίου το σπαράγγι γίνεται ανθεκτικό στα ζιζανιοκτόνα.
-Ντομάτες με γονίδια ψαριού
Τροποποιημένες, οι ντομάτες γίνονται ανθεκτικές στο κρύο ώστε να μπορούν να καλλιεργηθούν και στις βόρειες χώρες.
-Πατάτες με γονίδια σκορπιού
Οι πατάτες εμπλουτίζονται με τα γονίδια του σκορπιού που παράγουν το δηλητήριο του, ώστε να γίνονται πιο ανθεκτικά στα διάφορα έντομα. Το δηλητήριο θα βρίσκεται, φυσικά, και στις πατάτες.
-Λάχανο με γονίδια βακτηρίων
Το λάχανο εμπλουτίζεται με τα γονίδια του δηλητηριώδους Bacillus Thuringensis που το προστατεύουν από τις κάμπιες.  

Ευρωπαΐκό Δίκτυο

Για την αντιμετώπιση των κινδύνων της γενετικής μηχανικής έχει συγκροτηθεί ένα Ευρωπαΐκό Δΐκτυο οργανώσεων στο οποίο μετέχουν οικολογικές οργανώσεις, ενώσεις καταναλωτών,οργανώσεις που ασχολούνται με την γεωργική παραγωγή καθώς και οργανώσεις με αποκλειστικό αντικείμενο τις επιπτώσεις της γενετικής. Από τη χώρα μας στο δίκτυο μετέχει ο "Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης  Βιολογικών Προΐόντων ΔΗΩ". Οι καμπάνιες που έχουν οργανωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη έχουν σαν αντικείμενο :
1. Την άσκηση πίεσης για την προσαρμογή της νομοθεσίας για τις ευρεσιτεχνίες, που συζητείται στο Ευρωπαΐκό Κοινοβούλιο, καθώς και την εφαρμογή της από την Ευρωπαΐκή Υπηρεσία Ευρεσιτεχνιών, ώστε να μπει φραγμός στην προώθηση εφαρμογών της γενετικής.
2. Η απόφαση της απαγόρευσης της κυκλοφορίας της γενετικά τροποποιημένης αυξητικής ορμόνης r-BST στην Ευρώπη μέχρι το 2.000, είναι η πρώτη μεγάλη επιτυχία του δικτύου.
3. Ασκείται πίεση στις συμβουλευτικές επιτροπές των νομοθετικών οργάνων που ρυθμίζουν τη σχετική με τις άδειες κυκλοφορίας και τη σήμανση της συσκευασίας τροφών που έχουν παραχθεί με τη γενετική μηχανική.
4. Πραγματοποιούνται δημόσιες εκδηλώσεις και διατυπώνονται προτάσεις για τη ρύθμιση της νομοθεσίας.
5. Οργανώνονται παρεμβάσεις σε διεθνείς συμβάσεις όπως η GATT, ο Παγκόσμιος Κώδικας Διατροφής και η Συμφωνΐα Βιολογικής Ποικιλομορφίας.
 

Ανυπολόγιστο ρίσκο

Στον πρόλογο της εξαιρετικά  ενδιαφέρουσας συλλογής κειμένων της "ΔΗΩ" διαβάζουμε: "Όταν αλλοιώνεται το γενετικό υλικό των οργανισμών με τη βοήθεια της γενετικής μηχανικής και ελευθερώνονται οι μικροοργανισμοί στο περιβάλλον, δεν εΐμαστε ποτέ σίγουροι για το τι μπορεί να συμβεί. Γιατί οι γνώσεις μας είναι σχετικά περιορισμένες και δεν γνωρΐζουμε τη συμπεριφορά των μεταλλαγμένων μικροοργανισμών.."

---

Υ.Γ. Το αφιέρωμα αυτό είναι απόσπασμα από τα  "Καταναλωτικά Βήματα " τεύχος  3/97.