Τρίτη 27 Αυγούστου 2019

Άρτος, θεάματα και κατασκευάσματα… Το παραμύθι Γκρέτα Τουνμπεργκ


15
16832


Στην εποχή όπου οι πολίτες δεν πρέπει να έχουν γνώση, σκέψη και άποψη, στην εποχή όπου η ενημέρωση γίνεται ελεγχόμενη και οι πολίτες αντιμετωπίζονται σαν μια αγέλη που πρέπει να ακολουθεί μια και μόνο κατεύθυνση, στην εποχή όπου οι λέξεις από τη συστηματική διαστρέβλωση έχουν χάσει το νόημα τους… εμφανίζονται από το πουθενά, ολοένα και συχνότερα, από Μηχανής Θεοί – επικοινωνιακά κατασκευάσματα. Με τη βοήθεια των ΜΜΕ, καταφέρνουν η υποτιθέμενη δράση τους ή το υποτιθέμενο έργο τους, που στην ουσία είναι φούμαρα, να μονοπωλούν την επικαιρότητα. Μια τακτική, που συνίσταται στο να αποσπά την προσοχή της κοινής γνώμης από αποτυχημένες αντιλαϊκές πολιτικές, συρρίκνωση κοινωνικών κεκτημένων, αδικαιολόγητους πολέμους και αιματοχυσίες όπως σε Υεμένη, Ιράκ, Αφγανιστάν, Συρία, Λιβύη κ. αλλού, ανυπολόγιστες οικολογικές καταστροφές, όπως είναι η εντατική καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος του Αμαζονίου, εργασιακή εκμετάλλευση κ. άλλα εξίσου σημαντικά και σοβαρά ζητήματα.
Μια απ’ αυτές της ιέρειες της σύγχρονης προσωπολατρίας που επιβάλλεται, είναι και η 16χρονη Γκρέτα Τούνμπεργκ από τη Σουηδία, που εμφανίστηκε από το πουθενά τον Αύγουστο του 2018, διοργανώνοντας αποχή από το σχολεία της χώρας της κάθε Παρασκευή, με αίτημα την ενίσχυση των δράσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Μια κινητοποίηση που πήρε αμέσως παγκόσμιες διαστάσεις και αστραπιαία το άγνωστο κορίτσι από τη Σουηδία, ανακηρύχθηκε χωρίς δεύτερη σκέψη, από πολιτικούς, κυβερνήσεις, ΜΚΟ, επιχειρηματίες, ΜΜΕ, διαδίκτυο, βιομηχανία του θεάματος κ.τ.λ. παγκόσμιο σύμβολο καταπολέμησης της κλιματική αλλαγής, ενώ είναι υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης!
Όλα καλά μέχρι εδώ, αν δεν είχαμε να κάνουμε με μια φούσκα. Με ένα καλοφτιαγμένο παραμύθι, με μια αναποτελεσματική κινητοποίηση, μια ανώδυνη επανάσταση με αερολογίες, καθώς εκείνοι που με τη βοήθεια των «δορυφόρων» τους υποστηρίζουν, προωθούν και εξυμνούν στα μάτια του πλήθους-αγέλης τη νεαρή Σουηδέζα και τον επιλεκτικό ακτιβισμό, είναι εκείνοι που καταστρέφουν πρώτοι το περιβάλλον και προκαλούν την κλιματική αλλαγή, στο όνομα των πολυπόθητων «επενδύσεων» και του άκρατου κέρδους.
Αλήθεια, τι τύχη παγκόσμιας προβολής και αποδοχής θα είχε η Γκρέτα, αν για παράδειγμα καταπιανόταν με την καταστροφική επένδυση για το περιβάλλον στις Σκουριές; Τι τύχη δημοσιότητας θα είχαν ο Α ή ο Ψ, που ασχολούνται με τις αιτίες της προσφυγιάς και το δράμα των χιλιάδων μεταναστών που πνίγονται καθημερινά στη Μεσόγειο; Αν διαμαρτύρονταν για την οικονομική εξαθλίωση και τον εργασιακό μεσαίωνα, ο οποίος επιβάλλεται απανταχού στον πλανήτη, εις το όνομα μιας επαναλαμβανόμενης και ατελείωτης οικονομικής κρίσης; Αν καταπιάνονταν με το γεγονός ότι οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι; Απολύτως καμία! Θα τη δαιμονοποιούσαν, θα την αποδομούσαν, θα την κατηγορούσαν για λαϊκίστρια, για ακροδεξιά, για ακροαριστερή, ταραχοποιό, τρελή για δέσιμο κι άλλα «κόσμια».
Το κατασκεύασμα «Γκρέτα»: «Δεν θέλω να είστε απελπισμένοι, θέλω να πανικοβληθείτε. Θέλω να αισθανθείτε τον φόβο μου και να ενεργήσετε σαν να καιγόταν το σπίτι σας», ήταν το απόσπασμα της τελευταίας ομιλίας της 16χρονης στην Ευρωβουλή που «συγκλόνισε», σύμφωνα με τα κλισέ της μηντιακής υπερβολής και του πρόσκαιρου εντυπωσιασμού. Πίσω από την ρητορική του φόβου και της καταστροφολογίας, ο «δημιουργός» της Γκρέτας είναι ένας πανίσχυρος και πασίγνωστος σουηδός δημοσιοσχετίστας – επικοινωνιολόγος, ο Ιγκμάρ Ρεντζόχ, στον οποίο ανήκει η διαδικτυακή start-up «We Don’t Have Time». Το παρασκήνιο του παραμυθιού «Γκρέτα» που δημιούργησε είναι λιγότερο όμορφο, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρον.
Σύμφωνα με την δημοσιογραφική έρευνα καταξιωμένων δημοσιογράφων όπως είναι ο Σουηδός Αντρέας Ενρικσον, όλα είχαν προγραμματιστεί εκ των προτέρων, ώστε η έφηβη ακτιβίστρια που πάσχει από το σύνδρομο Ασπέργκερ, να μετατραπεί σε χρόνο dt σε διεθνή ηρωίδα. Η όμορφη ιστορία της ξεκινά στις 20 Αυγούστου του 2018, όταν ο Ρέντζοχ τη «συναντά» μπροστά από το σουηδικό Κοινοβούλιο όπου διαμαρτύρεται για την κλιματική αλλαγή. Λίγα λεπτά αργότερα, ο επικοινωνιολόγος δημοσιεύει μια συγκινητική ανάρτηση στη σελίδα του στο Facebook. Πρόκειται για την 1η μέρα απεργίας της 16χρονης. Στις 24 Αυγούστου, δηλαδή 4 μέρες αργότερα, κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία όλης της χώρας, μια αυτοβιογραφία που εμπλέκει την οικογενειακή κρίση με την κλιματική αλλαγή και είναι γραμμένο από τη Γκρέτα, τη μητέρα, τον πατέρα και την αδερφή της. Οι γονείς της είναι διάσημοι καλλιτέχνες, αλλά όχι η νεαρή ακτιβίστρια. Στην πραγματικότητα οι γονείς της γνώριζαν ήδη τον Ιγκμαρ Ρέντζοχ, με τον οποίο συμμετείχαν σε συνέδριο για το κλίμα στις 4 Μαΐου του 2018.
Κατά συνέπεια η πρώτη συνάντηση του Ρέντζοχ με την Γκρέτα, στο πεζοδρόμιο μπροστά από το σουηδικό Κοινοβούλιο, μόνο κατά τύχη δεν έγινε. Ούτε και το πρώτο άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Aftonbladet, την μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Σουηδία, λίγες ώρες μετά την ανάρτηση του επικοινωνιολόγου στο FB για την 16χρονη. Την ίδια ώρα αποκαλύφθηκε πως σύμβουλος του ιδρύματος που διαχειρίζεται την διαδικτυακή start-up του Ρέντζοχ, είναι η νεαρή ακτιβίστρια. Μεγαλομέτοχοι της “We Don’t Have Time, είναι δυο πανίσχυρες οικογένειες δισεκατομμυριούχων της Σουηδίας, που δεν έχουν καμία σχέση με την οικολογία και την κλιματική αλλαγή. Ασχολούνται με τα χρηματοοικονομικά και είναι μεγαλοεπενδυτές. Μάλιστα προσέλαβαν τον Ρέντζοχ, σε think tank που δημιούργησαν, το οποίο ασχολείται με τα θέματα της πράσινης ανάπτυξης, την κυκλική οικονομία, αλλά ως επί το πλείστον με το «Greenwashing». Το «Greenwashing» δεν είναι τίποτα άλλο από την οικολογική εξαπάτηση των καταναλωτών. Είναι η προσπάθεια αύξησης των πωλήσεων ή η βελτίωση της εικόνας μιας επιχείρησης, μέσω της παραπλανητικής προβολής, με δήθεν οικολογικά χαρακτηριστικά.
Πολλές επιχειρήσεις, όπως είναι οι πετρελαϊκές ή που πουλάνε ανεμογεννήτριες, θερμοσυσσωρευτές, κατασκευάζουν πυρηνικά εργοστάσια κ.άλλα, προσπαθούν να πείσουν ότι είναι περιβαλλοντικά υπεύθυνες, ενώ στην πραγματικότητα κάνουν Greenwashing, παραπλανούν δηλαδή συστηματικά τους καταναλωτές, σχετικά με τις περιβαλλοντικές πρακτικές τους, τις περιβαλλοντικές ευαισθησίες τους ή τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα των προϊόντων ή των υπηρεσιών τους. Κατά συνέπεια η Γκρέτα Τούνμπεργκ, ίσως εν αγνοία της, υπηρετεί και συμβουλεύει αυτούς που επικρίνει κι όχι μόνο. To «πράσινο ξέπλυμα», επιτρέπει τη συνεχή αναζωογόνηση του καπιταλισμού και την ευημερία των λόμπι για την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης, όπου επί του παρόντος η πραγματικότητα είναι άλλη από την προτεινόμενη. Λόγω της αδυναμίας αντικατάστασης των παραδοσιακών πηγών ενέργειας, μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί καμία αποτελεσματική και βιώσιμη λύση αποθήκευσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Τέλος, όπως αποκαλύφθηκε τις τελευταίες ώρες, το υπερατλαντικό ταξίδι της 16χρονης ακτιβίστριας με αγωνιστικό ιστιοφόρο προς τις ΗΠΑ, για να έχει μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, μόνο οικολογικό…δεν είναι! Για την επιστροφή του ιστιοφόρου στην Ευρώπη, θα πετάξουν ως τη Νέα Υόρκη πέντε μέλη του πληρώματος, ενώ ο γερμανός σκίπερ, Μπορις Χερμαν που συνοδεύει την 16χρονη θα πάρει κι αυτός το αεροπλάνο. Όπως σημειώνει η γερμανική εφημερίδα TAZ, το ταξίδι της Γρκέτα Τούνμπεργκ στη Νέα Υορκη, με σκοπό να πάρει μέρος σε διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, θα επιβαρύνει τελικά περισσότερο το περιβάλλον, απ’ ό,τι αν η νεαρή ακτιβίστρια και ο πατέρας της, πετούσαν τελικά με το αεροπλάνο!
https://www.aixmi.gr/index.php/artos-theamata/?fbclid=IwAR3SYs8_D6W70hq9PTCszCDhAtunPZ1VR40txoD2PXK2T9sQJNNcxgEoC-Q

Δευτέρα 26 Αυγούστου 2019

Τυφώνας Katrina στην Νέα Ορλεάνη, Πυρκαϊά στον Αμαζόνιο: Βίοι Παράλληλοι

Κώστας Κάππας

 

Στις 29 Αυγούστου του 2005, ο τυφώνας Κατρίνα, αναβαθμισμένος σε κατηγορία 3 από 1 των προηγούμενων ημερών, με ταχύτητες ανέμων που έφταναν έως και τα 280 χλμ/ώρα, κτυπά την Νέα Ορλεάνη στην Πολιτεία της Λουιζιάνας. Το 80% της πόλης πλημμυρίζει, καθώς το σύστημα αναχωμάτων καταστρέφεται, περίπου 2.000 άτομα πνίγονται ή πεθαίνουν από τις συνέπειες της καταστροφής και πολλές συνοικίες (οι φτωχότερες...) μένουν πλημμυρισμένες για εβδομάδες. Το συνολικό κόστος των καταστροφών φτάνει τα 81 δισεκατομμύρια δολλάρια.

Εκτός από τον τυφώνα Katrina, αναβαθμίζεται σημαντικά σε αγριότητα και σκληρότητα το ίδιο το Σύστημα. Στόχος του; Αντικατάσταση των φτωχότερων κατοίκων της Νέας Ορλεάνης (Ν.Ο.) με μεσοαστούς και τουρίστες. Η μεθοδολογία ήδη έχει υμνηθεί αλλά και εμπνεύσει πολλούς αστούς πολιτικούς, πώς να βγάζουν κέρδος από τις κλιματικές τραγωδίες. Κάποια γενικά στοιχεία, χαρακτηριστικές περιπτώσεις και η εμπειρία που προέκυψε από την ροή και την κατάληξη των γεγονότων, ίσως πείσουν και τον πλέον σκεπτικό αναγνώστη:

  • Το πρώτο χέρι βοήθειας στον τυφώνα προέρχεται από τους “πετρελαιάδες” και την κυβέρνηση: για να προσεγγίζουν τα πετρελαιοφόρα τις 4.000 πετρελαιοπηγές της Λουιζιάνας, έχουν κατασκευαστεί 15.000 (δεκαπέντε χιλιάδες) χιλιόμετρα κανάλια στην ακτογραμμή, τρυπώντας από παντού τα φυσικά φράγματα με τα οποία η περιοχή της Ν.Ο. προστατεύεται από την θάλασσα.
  • Το δεύτερο χέρι βοήθειας δίνεται από τα δεκάδες μικρά και μεγάλα πλευρικά φράγματα στον ποταμό Mississippi τα οποία δυσκολεύουν το γλυκό νερό να ποτίσει την παραποτάμιο περιοχή και εμποδίζουν τα ιζήματα να δυναμώσουν τις ρίζες των φυτών και των δέντρων. Το οικοσύστημα πεθαίνει και δεν ανθίσταται στους κυκλώνες.
  • Ένας κατακλυσμός πάντα κτυπά επιλεκτικά, τα χαμηλότερα σκαλοπάτια της κοινωνικής σκάλας. Στο στάδιο Superdome και στο Convention Center καταφεύγουν όσοι δεν έχουν αυτοκίνητο και χρήματα για να εγκαταλείψουν την πόλη. Αυτούς στοχεύει ο στρατιωτικός νόμος που κηρύσσεται, αυτούς πυροβολεί εν ψυχρώ η Εθνοφρουρά γιατί “λεηλατούν” εγκαταλειμμένα μαγαζιά για να βρουν τροφή και στεγνά ρούχα.
  • Από τους 450.000 κατοίκους της πόλης το 2004, μόλις 200.000 καταμετρώνται τον Δεκέμβριο του 2005.
  • Οι μαύροι κάτοικοι της Ν.Ο., από 67% του συνολικού πληθυσμού το 2005 πέφτουν στο 59% το 2013 και η πτώση συνεχίζεται εντεινόμενη με κύρια θύματα τους φτωχότερους.
  • Το μέσο οικογενειακό εισόδημα των λευκών από 60.000 δολλάρια προ Κατρίνα ανέρχεται σε 68.000 δολλάρια σήμερα (συνυπολογίζοντας τους νέους λευκούς γιάπηδες). Αντίθετα το μέσο οικογενειακό εισόδημα των μαύρων από 30.000 δολλάρια προ Κατρίνα μειώνεται σε 25.000 δολλάρια σήμερα (συνυπολογίζοντας τους λατίνους εργάτες που εγκαταστάθηκαν στην πόλη για να εργαστούν στην ανοικοδόμησή της).
  • Το ποσοστό των αυτοκτονιών από 8 ανά 100.000 άτομα πριν Κατρίνα ανεβαίνει στο 26 μετά την καταστροφή.
  • Οι κλασσικές συνοικίες αφροαμερικανών της Ν.Ο. (Bywater, Faubourg Marigny, Frenet Street) αδειάζουν από τους γηγενείς κατοίκους τους και στην θέση τους έρχονται κατά κύματα, λευκοί, νέοι σε ηλικία, ευκατάστατοι γιάπηδες. Σπίτια (όσα δεν είναι κατεδαφιστέα) των 400 – 600 δολλαρίων τον μήνα, νοικιάζονται πλέον 1100 δολλάρια και πάνω. Σε αυτά προστίθενται νέα απλησίαστα κοινόχρηστα με πανάκριβη security που περιπολεί και την νύχτα. Δεν είναι τυχαίο ότι η πόλη απέκτησε το παρατσούκλι “Silicon Bayou” όπου bayou = βάλτος, κατά το “Silicon Valley” της Καλιφόρνιας. Σημειώνεται ότι ενώ το κόστος ζωής κυριολεκτικά διπλασιάζεται, το ελάχιστο ωρομίσθιο παραμένει το χαμηλότερο σε ολόκληρη την χώρα: 7,25 δολλάρια.
  • Όσα σπίτια γκρεμίζονται ως ακατοίκητα (όλα νέο-αποικιακής ή Καραϊβικής αρχιτεκτονικής), αποζημιώνονται (μέσω του προγράμματος “Road Home” της κυβέρνησης Bush) με την “εμπορική” αξία τους: εκατοντάδες χιλιάδες δολλάρια για τις chic γειτονιές (π.χ. Garden District), πενταροδεκάρες για τις φτωχογειτονιές του κέντρου. Αποτέλεσμα; 100.000 οικογένειες (αφροαμερικανών στην συντριπτική πλειοψηφία) δεν μπορούν να αγοράσουν ούτε μισό δωμάτιο με την αποζημίωση, έστω και σε υποδεέστερη γειτονιά μακριά από το κέντρο της πόλης.
  • Ο «εξευγενισμός» (όπως αποκαλείται διαφημιστικά) των «ανανεωμένων» περιοχών εξαφανίζει ολόκληρες συνοικίες. Από το 2006 έως το 2014, τέσσερεις εργατικές συνοικίες με 4.500 κατοικίες κυριολεκτικά ισοπεδώνονται και παραδίδονται στους εργολάβους. Ειδικά στην συνοικία “Calliope” στην περιοχή “Uptown” από τις 1500 οικογένειες παραμένουν ...60. Πως διώχνει τους ενοικιαστές η Goldman Sachs στην οποία ανήκουν τα κτίρια; Απλά. Ο νέος κανονισμός της απαγορεύει: το εξωτερικό βάψιμο των τοίχων, έστω και εάν ξεφτίσει, να ψήνουν και να τρώνε στην αυλή, να παίζουν μουσική, να κάθονται στην βεράντα πολλά άτομα ή να βάζουν γλάστρες εξωτερικά. Ότι ακριβώς είναι στο κέντρο της αφροαμερικανικής κουλτούρας από πάντοτε.
  • Όχι μόνο συνοικίες, αλλά και καφενεία που προσφέρουν πρωινό στους εργαζόμενους με 99 λεπτά εξαφανίζονται και στην θέση τους εμφανίζονται εντυπωσιακοί χώροι με future design όπου σερβίρεται καφές των 4 δολλαρίων και hamburgers των 12 δολλαρίων.
  • Στην Treme, την πιο παλιά συνοικία αφροαμερικανών στις ΗΠΑ και λίκνο της Jazz, οι κάτοικοι επίσης φεύγουν κυνηγημένοι από την ακρίβεια. Το χειρότερο; Οι ιδιοκτήτες των clubs, αρνούνται να πληρώνουν τους καλλιτέχνες (κατά τεκμήριο οι κορυφαίοι μουσικοί του είδους που έκαναν την Ν.Ο. διάσημη στην Υφήλιο) για τις παραστάσεις, τους, με μισθό ή αποζημίωση και τους πιέζουν να αμείβονται από τα φιλοδωρήματα των πελατών. Οι μουσικοί συχνά είναι και οδηγοί Uber για να τα βγάλουν πέρα και αργά το βράδυ μεταφέρουν τους τουρίστες στα νοικιασμένα μέσω Airbnb διαμερίσματά τους.
  • Η κυβερνήτης Kathleen Blanco της Λουιζιάνας και ο Δήμαρχος της Ν.Ο. Ray Nagin (σήμερα στην φυλακή για διαφθορά...) με πρόσχημα την καταστροφή απολύουν και τους 7500 καθηγητές μέσης εκπαίδευσης. Ας σημειωθεί ότι στον αντιδραστικό Νότο, το συνδικάτο τους, “United Teachers of New Orleans”, είναι από τα πιο μαχητικά και φυσικά ενοχλητικά, για την κυβέρνηση Bush.
  • Δημιουργία δημόσιων κατ’ όνομα σχολείων των λεγόμενων “Charter Schools” σε επίπεδο ολόκληρης πόλης: Manager και όχι Διευθυντής, προσλήψεις μόλις αποφοιτησάντων από την Σχολή, χωρίς διδακτική εμπειρία καθηγητών, με αστείους μισθούς, όταν τα στελέχη - “εργοδότες” αμείβονται από 120.000 έως 200.000 δολλάρια ετησίως. Απολύσεις καθηγητών και απομακρύνσεις μαθητών νόμιμα και κατά το δοκούν. Στρατιωτική πειθαρχία των μαθητών και αποβολές ακόμη και εάν στηρίζεται το παιδί στον τοίχο με την πλάτη ή το χρώμα της μπλούζας του δεν συνάδει με τον κανονισμό του σχολείου... Στόχος του Συστήματος; Εξοικονόμηση τεράστιων ποσών χρημάτων και έλεγχος του μυαλού κυρίως των πάντα ανήσυχων και “ανυπότακτων” μαύρων μαθητών.

Τελικός απολογισμός


Πολύ μεγάλη αύξηση του κόστους διαβίωσης. Διώξιμο των φτωχών (και φυσικά της πλειοψηφίας των μαύρων κατοίκων) από την κυρίως πόλη. Ορατές κοινωνικές ανισότητες και έντονη αστικοποίηση. Απολύσεις εκπαιδευτικών, υποβάθμιση και ιδιωτικοποίηση σχολείων. Έντονη και φορτική αστυνόμευση, σημαντική υποβάθμιση των δημόσιων νοσοκομείων, η λαϊκή κατοικία σε εξαφάνιση. Παράδοση της πόλης στους εργολάβους με χαριστική φορολογία. Νέα Ορλεάνη πόλη-βιτρίνα για τουρίστες και όχι για κατοίκους, στον δρόμο που χάραξε το Παρίσι και το Λονδίνο.

Και για του λόγου το αληθές:

“Θα έπρεπε να έρθει ο τυφώνας του αιώνα για να δημιουργηθεί η ευκαιρία του αιώνα”, Kathleen Blanco, Δημοκρατικό Κόμμα, Κυβερνήτης της Πολιτείας της Λουιζιάνας, συνέντευξη τύπου στα ΜΜΕ, 1 Σεπτεμβρίου 2005.

“Επιτέλους εξαφανίστηκαν οι κοινωνικές – εργατικές κατοικίες της Ν.Ο. Δεν το καταφέραμε εμείς αλλά το έκανε ο Θεός για εμάς”, Richard Baker, ρεπουμπλικάνος βουλευτής της Λουιζιάνας, Washington Post, 10 Σεπτεμβρίου 2005.

“Ο τυφώνας Κατρίνα είναι ότι καλύτερο μπορούσε να συμβεί στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ν.Ο.”, Arne Duncan, Υπουργός Παιδείας της κυβέρνησης Obama, Washington Post, 30 Ιανουαρίου 2010.

“Δεν σταματώ να ονειρεύομαι ένα τυφώνα για το Σικάγο, έναν απρόβλεπτο λυσσασμένο ανεμοστρόβιλο, κυρίαρχο και καταστροφικό. Είναι το τίμημα για την επανεκκίνηση, όπως στην Ν.Ο.”, Kristen McQueary, μέλος του Συμβουλίου Εκδοτών της Chicago Tribune, 15 Αυγούστου 2015.

Την αλήθεια είπε όμως ο δικηγόρος William Quigley στην Monde Diplomatique, Δεκέμβριος 2018, “Στην Νέα Ορλεάνη βασιλεύει ένας καπιταλισμός παραφουσκωμένος με στεροειδή, με όλα τα χαρακτηριστικά ενός ολοκληρωτικού πολέμου κατά των φτωχών”…

Βιβλιογραφία

  • “La Louisiane et la Nouvelle Orléans”, GEO no 478, Dec 2018
  • “Comment tuer une ville”, Le Monde Diplomatique, Dec 2018
  • "Poll: Bush Not Taking Brunt of Katrina Criticism", G. Langer, ABC News. 12 September 2005

Πηγή: artinews.gr

Κυριακή 25 Αυγούστου 2019

«Μικρός Καλλιεργητής»: Ο τραπεζικός που έγινε αγρότης!

Ελλάδα



Ανοικτό αγρόκτημα φυσικής καλλιέργειας, όπου οι πολίτες θα μπορούν να μαζεύουν μόνοι τους για κατανάλωση τα ...micro και baby προϊόντα που καλλιεργεί ήδη, σχεδιάζει να δημιουργήσει άμεσα στη Θεσσαλονίκη ο σαραντατετράχρονος πρώην τραπεζικός, Νίκος Σταθόπουλος, ο οποίος μετά από δύο πνευμονικές εμβολές επέστρεψε στη γη και «βρήκε την υγειά» του όπως λέει, ζώντας το όνειρό του ως... «Μικρός Καλλιεργητής».
«Μικρός», γιατί «δουλεύω σε μικρή έκταση και καλλιεργητής, γιατί είμαι ένας καλλιτέχνης που εκτελώ καλό έργο. Θα έλεγα συγκεκριμένα ότι είμαι καλλιεργητής. Ο καλλιεργητής που εκτελεί καλό, όμορφο έργο (κάλλος + έργο), όπως ένας καλλιτέχνης δημιουργεί όμορφη τέχνη (κάλλος + τέχνη)» σημείωσε, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το πώς προέκυψε η επωνυμία της νέας του επιχείρησης.
«Έφυγα από την τράπεζα τον Νοέμβριο του 2016 κυνηγώντας τον κόσμο και σήμερα αυτό που οραματίζομαι και δουλεύω είναι να τον πείσω να τρώει υγιεινές και ωφέλιμες τροφές, απαλλαγμένες από χημικά» τόνισε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο σαραντατετράχρονος, προσθέτοντας «βρίσκομαι σε αναζήτηση έκτασης περί τα 5 στρέμματα κοντά στην πόλη της Θεσσαλονίκης και στόχος μου είναι να μεταφέρω όλη μου την δραστηριότητα στο νέο μου σπίτι από την Ξηρόβρυση Κιλκίς όπου βρίσκομαι σήμερα».
Υπογραμμίζοντας ότι «τα βρήκα αγγούρια, όταν έκανα το άλμα από τον τριτογενή στον πρωτογενή τομέα», ο σαραντατετράχρονος δηλώνει αμετανόητος για την απόφασή του να γίνει αγρότης, λέγοντας μάλιστα χαρακτηριστικά «αξίζει τον κόπο και την μεγάλη ευθύνη που ενέχει η ενασχόληση, με τη γη που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ρίσκα που μπορεί κάποιος να αναλάβει».

Το όνειρο που έγινε πραγματικότητα από...τύχη και η παραγωγή σήμερα



Τα τελευταία επτά χρόνια, και ενώ ακόμη εργαζόταν στην τράπεζα, ο «Μικρός Καλλιεργητής» ξεκίνησε με τη γυναίκα του να καλλιεργούν μικρές ποσότητες λαχανικών στο σπίτι τους, για δική τους κατανάλωση. Στην «προσπάθειά μας να δώσουμε στα δύο κορίτσια μας ότι καλύτερο παράγει η φύση καταλήξαμε να παράγουμε οι ίδιοι ένα μέρος της διατροφής μας», επισήμανε ο κ. Σταθόπουλος, σημειώνοντας βεβαίως, «μη φανταστείτε, μόνο κάτι λίγες ντοματούλες και λίγες πιπερίτσες με, τον πρώτο καιρό, όχι ιδιαίτερη επιτυχία παρά το γεγονός ότι "ήμασταν από χωριό". Όπως και να το κάνουμε μια σχέση με τη φύση την είχαμε αλλά μετά από 15 χρόνια αποχής έπρεπε να δώσουμε στον εαυτό μας λίγο χρόνο για να προσαρμοστεί ξανά».
Όλα άλλαξαν λίγα χρόνια μετά, το 2014 παρακολούθησα ένα εργαστήρι φυσικής καλλιέργειας, στο κέντρο φυσικής καλλιέργειας στην Έδεσσα και τότε μου ήρθε η τρελή ιδέα να αφήσω πίσω ό,τι έκανα μέχρι τότε και να ασχοληθώ αποκλειστικά με τη γη". Έτσι, ο σαραντατετράχρονος, αφού ενημερώθηκε για τις πρακτικές που ακολουθούνται στο εξωτερικό και κυρίως στην Ολλανδία, που έχει παράδοση στα λεγόμενα μικρολαχανικά, ξεκίνησε την καλλιέργεια και βγήκε τελικά στην αγορά τον Μάρτιο του 2018.
Βέβαια, όπως ο ίδιος επισήμανε, παράδοση στα μικρόφυτα ή βλασταράκια ή mirogreens έχουν και οι ΗΠΑ. "Συγκεκριμένα στα τέλη της δεκαετίας του '80 ο chef Charlie Trotter είπε στον παραγωγό του (Lee Jones) ότι είχε βαρεθεί την σαλάτα mesclun και ότι ήθελε κάτι διαφορετικό. Ο Jones πειραματιζόταν εκείνο τον καιρό με τα βλασταράκια και κάπως έτσι ξεκίνησαν τα microgreens", υπογράμμισε ο κ. Σταθόπουλος, προσθέτοντας, "η μόδα του να έχει κάθε chef τον δικό του παραγωγό και να του ζητά συγκεκριμένα προϊόντα είναι παλιά στην Αμερική".
Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε, "συνομιλώ, ανταλλάσσω απόψεις και συνεργάζομαι, σε επίπεδο πειραματισμών, με ανθρώπους από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Ολλανδία, την Σερβία, την Ρωσία, την Ουκρανία, την Βουλγαρία και φυσικά από την Ελλάδα". Επισήμανε δε ότι "παράγονται ιδιαίτερες, σπάνιες και παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών (baby greens & microgreens) με 100% φυσικές μεθόδους. Ακολουθούμε τις αρχές της φυσικής καλλιέργιας (natural farming) του Masanobu Fukuoka, χρησιμοποιούμε βιολογικούς σπόρους ανοιχτής γονιμοποίησης, δεν χρησιμοποιούμε φυτοφάρμακα μα ούτε και χημικά λιπάσματα, δεν σκαλίζουμε, δεν βοτανίζουμε και ανακυκλώνουμε σχεδόν τα πάντα".
Διευκρίνισε πως "δεν χρησιμοποιούνται βαριά, αλλά ελάχιστα ελαφρά μηχανήματα, με συνέπεια το ενεργειακό μας αποτύπωμα να είναι το μικρότερο δυνατό (το 2018 για την παραγωγή μας χρειαστήκαμε μόλις 30 λίτρα καυσίμου)" και πρόσθεσε "ακόμη και σήμερα μπορεί να αποτελώ τον μοναδικό Έλληνα αγρότη χωρίς τρακτέρ".
Ο "Μικρός Καλλιεργητής" καλλιεργεί baby greens προϊόντα, όπως παντζάρια (κίτρινα και άσπρα), ραπανάκια (άσπρα και κόκκινα), καρότα σε τρεις αποχρώσεις και πέντε ποικιλίες από ντοματίνια. Καλλιεργεί επίσης microgreens, τα οποία είναι ουσιαστικά νεαροί βλαστοί λαχανικών, οι οποίοι αναπτύσσονται είτε μέχρι τα πρώτα πραγματικά φύλλα είτε μέχρι τους κοτυληδόνες. Σε αυτά συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: κόκκινος αμάρανθος, άνιθος, κόκκινος βασιλικός, ηλίανθος, κόλιανδρο, σχοινόπρασο, κόκκινο λάπαθο, λαχανίδα, σέσκουλο, σινάπι και μουσταρδόφυλλα.
Εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους στράφηκε στα micro και baby λαχανικά, τόνισε ότι αυτοί έγκεινται στην υψηλή διατροφική τους αξία (έχουν μέχρι 40% περισσότερα ιχνοστοιχεία και βιταμίνες από τα αντίστοιχα σε βάρος ενήλικα λαχανικά), στη μικρή έκταση που απαιτείται για την καλλιέργειά τους και στην άμεση απόδοσή τους (η συγκομιδή γίνεται σε διάστημα περίπου 10-30 ημερών). Παράλληλα, ο ίδιος πρόσθεσε ότι στο Κιλκίς έχει φυτέψει – επίσης με φυσικές μεθόδους – ελαιόδεντρα και οπωροφόρα.
Τα προϊόντα του "Μικρού Καλλιεργητή" πωλούνται σε εστιατόρια, τόσο στη Θεσσαλονίκη, όσο και σε άλλες περιοχές της βόρειας Ελλάδας, όπως η Κατερίνη, τα Ιωάννινα και η Σκιάθος, ενώ γίνεται προσπάθεια για να "μπει" και στην αθηναϊκή αγορά.
Κληθείς να σημειώσει εάν τον ενδιαφέρουν οι εξαγωγές, επισήμανε: "Φυσικά με ενδιαφέρουν αλλά… το κύριο μέλημά μου (και όχι μόνο) είναι “farm to table”, “shop local”, “eat local” και “support your local farmer".
Διευκρίνισε ότι κατά την άποψή του "είναι σημαντικό να τρώμε ό,τι παράγεται σε μια ακτίνα 50 χλμ από τον τόπο που είμαστε” και στο πλαίσιο αυτό τόνισε: “Στηρίζουμε την τοπική οικονομία, είμαστε και εμείς μέρος του μικροκλίματος της περιοχής μας (αν δεν το επηρεάζουμε άμεσα), αγοράζοντας προϊόντα που έχουν παραχθεί σε μια τέτοια ακτίνα, τα προϊόντα αυτά έχουν το μικρότερο δυνατό ενεργειακό αποτύπωμα, έχουν συλλεχθεί στο μέγιστο δυνατό επίπεδο ωριμότητας (άλλο να τρώω ντομάτα που την έκοψαν πράσινη και κοκκίνισε στο δρόμο και άλλο να την κόβω σήμερα για να φαγωθεί αύριο)".

Πηγή: tvxs.gr

Σάββατο 24 Αυγούστου 2019

Η Greenpeace αποκαλύπτει τον παγκόσμιο χάρτη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Κόσμος



Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η NASA, ο ινδικός κλάδος του μη κυβερνητικού οργανισμού Greenpeace προσδιορίζει τις κύριες πηγές εκπομπών διοξειδίου του θείου, που συμβάλλουν σε 7 εκατομμύρια θανάτους ετησίως.

Η Greenpeace India και η NASA έχουν κάνει τη χαρτογράφηση. Χάρη στα δορυφορικά δεδομένα που έλαβε η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος, η περιβαλλοντική μη κυβερνητική οργάνωση μπόρεσε να δημοσιεύσει την Κυριακή 18 Αυγούστου μια κατάταξη των μεγαλύτερων περιοχών ρύπανσης στον πλανήτη με βάση τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, τα διυλιστήρια και τις βιομηχανίες, αφενός, και τα υψηλά επίπεδα εκπομπών διοξειδίου του θείου (SO 2 ), αφετέρου.

Το αέριο αυτό είναι ένας από τους κύριους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Σε συνδυασμό με άλλους ατμοσφαιρικούς ρύπους αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, ακόμη και τις νοητικές λειτουργίες. Συνολικά, η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι υπεύθυνη για 48.000 θανάτους ετησίως στη Γαλλία και 422.000 πρόωρους θανάτους που καταγράφηκαν το 2015 μόνο στην Ευρώπη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, σκοτώνει 7 εκατομμύρια ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων 600.000 παιδιών το χρόνο.

Ο διαδραστικός χάρτης της Greenpeace India, που είναι προσβάσιμος στο διαδίκτυο, αποκαλύπτει με εξαιρετική ακρίβεια τις κύριες εστίες αυτού του μακελειού, μερικές από τις οποίες καλύπτουν τα εδάφη πολλών κρατών, με βιομηχανικές εγκαταστάσεις που εκπέμπουν SO 2.

Πρώτη στους ρύπους η Ινδία


Σύμφωνα με την έκθεση της Greenpeace India, το Δελχί είναι ο μεγαλύτερος ρυπαντής στον κόσμο. Η χώρα έχει ξεπεράσει την Κίνα και τη Ρωσία σε αυτή τη θλιβερή λίστα. Μόνο η Ινδία είναι υπεύθυνη για το 15% των παγκόσμιων ανθρωπογενών εκπομπών διοξειδίου του θείου.

Ωστόσο, η Ρωσία έχει την πλέον ρυπογόνο εγκατάσταση στον κόσμο. Αυτή είναι το μεταλλουργικό συγκρότημα του Norilsk. Αυτή η πόλη, στην πραγματικότητα μια πρώην ναυαρχίδα του σοβιετικού συστήματος συγκέντρωσης, βρίσκεται πέρα ​​από τον Αρκτικό Κύκλο. Το Norilsk αποτέλεσε αντικείμενο εντυπωσιακής φωτογραφικής έκθεσης που δημοσίευσε η National Geographic.

Στη δεύτερη θέση στον κατάλογο των πιο ρυπογόνων βιομηχανικών εγκαταστάσεων είναι οι δημόσιες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της Νότιας Αφρικής που λειτουργούν με άνθρακα και βρίσκονται στην επαρχία Mpumalanga, γνωστή για τα ειδυλλιακά ορεινά τοπία και τις καταπράσινες κοιλάδες. Στο βάθρο βρίσκεται και το πετροχημικό συγκρότημα της εταιρείας Zagros, που βρίσκεται στην άκρη του Περσικού Κόλπου, η οποία είναι η τρίτη μεγαλύτερη πηγή ρύπανσης από διοξείδιο του θείου στον κόσμο.

Η Ευρώπη


Μπροστά στην ατμοσφαιρική ρύπανση, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες θεσπίζουν νομικές διατάξεις για τον περιορισμό ή τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου που αφορούν τους εθνικούς βιομηχανικούς τομείς. Αλλά άλλες χώρες, μεταξύ των πιο ανεπτυγμένων, δεν ενδιαφέρονται. Αυτή είναι η περίπτωση της Αυστραλίας, η οποία δεν εφαρμόζει καμία σχετική νομοθεσία. Αυτή η νομική αδιαφορία εκδηλώνεται ακόμη και όταν οι αυστραλιανές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην κοιλάδα Latrobe και η περιοχή της λίμνης Macquarie είναι από τις πλέον ρυπογόνες στον κόσμο, σύμφωνα με την Greenpeace India.

Η Ευρώπη δεν ξεφεύγει. Ειδικά στα ανατολικά. Μεταξύ των 20 πλέον ρυπογόνων χωρών του διοξειδίου του θείου στον κόσμο είναι η Ουκρανία και η Σερβία, αλλά και η Βουλγαρία, η οποία αποτελεί τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2007. Στην παλαιά ήπειρο, πρόκειται για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, που αποτελούν την κύρια αιτία αυτής της ρύπανσης. Τέσσερα ευρωπαϊκά εργοστάσια άνθρακα είναι από τα πιο ρυπογόνα στον πλανήτη. Το 2016, το 26% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του θείου προκλήθηκαν από αυτόν τον τύπο μονάδας παραγωγής ενέργειας.

Για τα ελληνικά εργοστάσια λιγνίτη δεν υπάρχουν καταγραφές; Ή μήπως θεωρούνται αμελητέες;!

Πηγή: artinews.gr

Πέμπτη 22 Αυγούστου 2019

Πώς επηρεάζει το φεγγάρι τον άνθρωπο; Οι επιστήμονες εξηγούν


212 Shares
«Το φεγγάρι παρατηρεί τη γη από κοντά για περισσότερο χρόνο από τον οποιονδήποτε. Υπήρξε μάρτυρας όλων των φαινομένων – και κάθε πράξης που έχουμε κάνει ως ανθρώπινο είδος – πάνω σε αυτό τον πλανήτη» γράφει ο Haruki Murakami σε ένα από τα διασημότερα βιβλία του, το 1Q84.
Ο φυσικός δορυφόρος της γης πάντα σαγήνευε το νου του ανθρώπου. Στο πέρασμα των αιώνων, οι άνθρωποι λάτρευαν τη σελήνη, τη μελετούσαν, την παρατηρούσαν και την χρησιμοποιούσαν για να προβλέψουν την κατεύθυνση της ζωής τους, αλλά και την κατάσταση της υγείας τους.
Αυτό το ενδιαφέρον για το φεγγάρι δεν σταματά ποτέ: φέτος, γιορτάσαμε την προσσελήνωση του Apollo 11 και η NASA σχεδιάζει να στείλει επανδρωμένη αποστολή το 2024.
Η σελήνη επηρεάζει τη ζωή στη γη και τους φυσικούς μηχανισμούς. Κατά την πανσέληνο, τα κοράλλια απελευθερώνουν γαμέτες και αυγά σε μια αναπαραγωγική «φρενίτιδα». Και η βαρυτική έλξη ανάμεσα στη σελήνη και τη Γη προκαλεί παλίρροιες.
Καθώς, λοιπόν, το φεγγάρι επηρεάζει τόσους μηχανισμούς ζωής στη γη, και οι άνθρωποι πιστεύουν επίσης ότι μπορούν να επηρεαστούν σε επίπεδο ψυχολογίας και υγείας. Αλλά ισχύει αυτό, κι αν ναι, σε ποιο επίπεδο;

Το φεγγάρι και ο έμμηνος κύκλος

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι υπάρχει κάποια μορφή συγχρονισμού ανάμεσα στις φάσεις της σελήνης και του έμμηνου κύκλου. Υπάρχουν ακόμα και εφαρμογές που αναφέρονται σε αυτό. Αλλά κατά πόσο ισχύει;
Η ιδέα ότι αυτά τα δύο συνδέονται προέρχεται από την ιδέα ότι, κατά μέσο όρο, ένας έμμηνος κύκλος διαρκεί 28 ημέρες, όσο περίπου και ένας σεληνιακός κύκλος. Η σελήνη χρειάζεται 27 μέρες, 7 ώρες και 43 λεπτά για να ολοκληρώσει μία περιστροφή γύρω από τη Γη και 29.5 μέρες για έναν κύκλο φάσεων.
Στις δεκαετίες του ‘70, ‘80 και ‘90, διάφορες έρευνες μικρής κλίμακας ανέφεραν ότι η περίοδος και οι φάσεις της ωορρηξίας συγχρονίζονταν με την «αύξουσα» φάση (όταν γεμίζει δηλαδή) του φεγγαριού, και την «σκοτεινή – φθίνουσα» φάση του κύκλου του φεγγαριού, αντίστοιχα.
Κάποιες από αυτές τις μελέτες βρήκαν επίσης συσχετίσεις ανάμεσα στις φάσεις του φεγγαριού, τις αλλαγές στα επίπεδα της μελατονίνης – μία ορμόνης που ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου- εγρήγορσης – και τη φάση του έμμηνου κύκλου.
Το 2005, μια έρευνα σε μια μικρή ομάδα από το Νεπάλ, έδειξε ότι οι γυναίκες, των οποίων η φάση ωορρηξίας ήταν συγχρονισμένη με την πανσέληνο, και οι οποίες έμειναν έγκυος κατά τη διάρκεια της πανσελήνου, ήταν πιθανότερο να γεννήσουν αγόρια. Όσες είχαν συλλάβει πριν την πανσέληνο ήταν πιθανότερο να γεννήσουν κορίτσια.
Ωστόσο, οι περισσότερες περίοδοι είναι απίθανο να «συγχρονιστούν» με συγκεκριμένες σεληνιακές φάσεις, εκτός αν αυτό συμβεί συμπτωματικά. Ο έμμηνος κύκλος μπορεί να διαρκέσει από 21-35 μέρες και η διάρκειά του αλλάζει με την ηλικία και τις ορμόνες.
Μια πιο πρόσφατη μετα-ανάλυση με 74 γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία απέρριψε την ιδέα ότι ο φεγγάρι έχει κάποια σχέση με τον έμμηνο κύκλο. Η μελέτη δεν βρήκε καμία συσχέτιση όσον αφορά στον κύκλο, τη γονιμότητα και τις φάσεις της σελήνης.

Το φεγγάρι και ο ύπνος

Είναι ευρέως διαδεδομένο ότι η πανσέληνος διαταράσσει τον ύπνο, κάνοντας τους ανθρώπους πιο ευάλωτους στην αυπνία. Υπάρχει κάτι το «μαγικό» στη ιδέα ότι το φεγγάρι θα μπορούσε να επηρεάσει τόσο προσωπικές πλευρές της ζωής μας.
Όμως υπάρχει κάποια επιστημονική βάση σε αυτή την ιδέα ή έχει γίνει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία για αυτούς τους ανθρώπους που θεωρούν ότι επηρεάζονται από την πανσέληνο;
Γι’ άλλη μια φορά, τα στοιχεία δεν είναι πολλά και βασίζονται κυρίως σε μελέτες μικρής κλίμακας, αλλά εδώ φαίνεται ότι η πανσέληνος μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα ύπνου ενός ανθρώπου. Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Sleep Medicine το 2014 εξέτασε την ποιότητα ύπνου 319 συμμετεχόντων κατά τη διάρκεια διαφορετικών σεληνιακών φάσεων.
Η έρευνα συμπέρανε ότι κατά τη διάρκεια της πανσελήνου, οι συμμετέχοντες είχαν μικρότερη αποτελεσματικότητα ύπνου. Αυτό σημαίνει ότι παρέμεναν ξύπνιοι ή κοιμόντουσαν ελαφριά τις περισσότερες ώρες της νύχτας.
Μια άλλη έρευνα που διεξήχθη το 2013 από την ομάδα του Christian Cajochen από το Πανεπιστήμιο του Basel στην Ελβετία έδειξε κάτι επίσης σημαντικό. Το πείραμά τους περιελάμβανε 17 υγιείς εθελοντές ηλικίας 20-31 ετών και 16 υγιείς εθελοντές ηλικίας 57-74 ετών. Οι εθελοντές συμφώνησαν να κοιμηθούν σε σκοτεινά δωμάτια χωρίς παράθυρα και η έρευνα διήρκεσε 3.5 μέρες.
Κατά τη διάρκεια, οι ερευνητές μετρούσαν αλλαγές στη δομή του ύπνου, στην εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του ύπνου, αλλά και τα επίπεδα της κορτιζόλης και της μελατονίνης. Η ερευνητική ομάδα αργότερα θέλησε να εξετάσει τα ευρήματα σε σχέση με τις σεληνιακές φάσεις.
Στην ανάλυση βρήκαν ότι αμέσως πριν και μετά από πανσέληνο, οι συμμετέχοντες χρειάζονταν 5 λεπτά περισσότερα κατά μέσο όρο για να αποκοιμηθούν και η διάρκεια του ύπνου τους διαρκούσε 20 λεπτά λιγότερο. Ο ύπνος τους ήταν ελαφρύτερος από το συνηθισμένο και τα επίπεδα μελατονίνης τους επίσης έπεφταν κοντά στην ημέρα της πανσελήνου.
Οι ερευνητές δεν μπορούσαν να εξηγήσουν αυτές τις αλλαγές, αφού οι εθελοντές δεν εκτίθονταν στο φως της πανσελήνου. Σύμφωνα με τους ίδιους λοιπόν, ο σεληνιακός κύκλος φαίνεται να επηρεάζει τον ανθρώπινο ύπνο, ακόμα κι όταν κάποιος δεν «βλέπει» το φεγγάρι και δεν γνωρίζει σε ποια φάση βρίσκεται.

Φεγγάρι και ψυχική υγεία

Μια άλλη διαδεδομένη επίσης ιδέα είναι ότι η σελήνη επηρεάζει τη διάθεση και την ψυχολογία μας, και ότι η πανσέληνος, συγκεκριμένα, μπορεί να κάνει τους ανθρώπους πιο επιθετικούς. Στους θρύλους, η πανσέληνος πυροδοτεί την «μεταμόρφωση» από άνθρωπο σε λύκο ή λυκάνθρωπο, ένα μυθικό πλάσμα, το οποίο αντανακλά το πώς αντιλαμβάνονταν οι πρόγονοί μας τη δύναμη του φεγγαριού.
Μια έρευνα του 1984 ανέφερε ότι το ποσοστό εγκληματικότητας αυξανόταν τις νύχτες με πανσέληνο. Οι συγγραφείς της έλεγαν ότι αυτό οφειλόταν σε «ανθρώπινες παλίρροιες» που προκαλούνταν από την βαρυτική έλξη της σελήνης.
Και πιο πρόσφατη έρευνα, δημοσιευμένη το 2009, ανέφερε ότι τα ψυχιατρικά ιδρύματα δέχονταν περισσότερους ανθρώπους κατά τις πανσελήνους απ’ ό,τι συνήθως. Αυτή η μικρή έρευνα, η οποία εξέτασε στοιχεία 91 ασθενών με «με οξεία βίαια συμπεριφορά» βρήκε ότι το 23% αυτών των περιπτώσεων έφτασαν στα ιδρύματα κατά τη διάρκεια πανσελήνου.
Μάλιστα, οι ερευνητές ανέφεραν πως ήταν περίπου «ο διπλάσιος αριθμός σε σύγκριση με τις άλλες σεληνιακές φάσεις». Εντούτοις, άλλες έρευνες έχουν διαφωνήσει με την ιδέα ότι η πανσέληνος κάνει πιθανότερο το σενάριο κάποιος να βλάψει τον εαυτό του ή άλλους.
Συγκεκριμένα μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Psychiatry το 1998 δεν βρήκε καμία σημαντική σχέση ανάμεσα σε οποιαδήποτε φάση του φεγγαριού και στην αύξηση της βίαιης συμπεριφοράς.
Και το 2019 ερευνητές από την Ελβετία και τις ΗΠΑ ανέλυσαν τα δεδομένα 17.996 ατόμων που νοσηλεύτηκαν σε 15 διαφορετικά ψυχιατρικά ιδρύματα στο πέρασμα 10 χρόνων. Και σε αυτή την έρευνα δεν βρέθηκε κανένα στοιχείο που να συνδέει αυτούς τους δύο παράγοντες.
Ο λόγος που επιμένουμε ακόμα να πιστεύουμε σε «ακραίες» πεποιθήσεις δεν εδράζεται σε κάποια λογική κατανόηση της σχέσης σελήνης – ανθρώπου, αλλά περισσότερο σε μια πρωταρχική, συναισθηματική επιθυμία να πιστέψουμε ότι δεν είμαστε εξ ολοκλήρου υπεύθυνοι για τις δικές μας συμπεριφορές. Ωστόσο, όπως φαίνεται και από τη σχέση ύπνου – πανσελήνου, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί η βιολογία μας να επηρεάζεται κατά έναν μικρό, σχετικά ασήμαντο όμως βαθμό από τις σεληνιακές φάσεις.
Photo: Author/Depositphotos