Όταν πριν από μερικές ημέρες καταγράφηκε το πρώτο κρούσμα Έμπολα στις ΗΠΑ, πολλές από τις υγειονομικές δομές της χώρας (πχ νοσοκομεία) που πίστευαν ότι ήταν καλά προετοιμασμένες για αυτό το ενδεχόμενο, κατάλαβαν “από πρώτο χέρι” ότι το σύστημα είχε κενά και πως ο ιός Έμπολα είναι πολύ επικίνδυνος αν δεν υπάρχει πλήρης γνώση περί του τι ακριβώς πρόκειται.Έτσι, δημιουργήθηκε το ερώτημα “Πόσα ακόμη δεν γνωρίζουμε για τον Έμπολα;”. Όλες τις απορίες που ταλανίζουν την διεθνή ιατρική κοινότητα ακόμα και σήμερα επάνω σε αυτό το κρίσιμο θέμα αναζήτησε το webmd.com και μπορείτε να τις μάθετε σε 5 βασικές πτυχές της θανατηφόρου ασθένειας που βρίσκεται σε έξαρση στην Δ. Αφρική, αλλά μπορεί να προσβάλλει άτομα σε κάθε περιοχή του πλανήτη μέσω των ταξιδιών.
Στις παρακάτω ερωτήσεις, απαντήσεις -στον βαθμό που μπορούν- δίνουν ο δρ Elke Muhlberger, μικροβιολόγος στην Σχολή Ιατρικής του πανεπιστημίου της Βοστώνης, ο οποίος ειδικεύεται στην μελέτη ιών, ο δρ Amesh Adalja, ειδικός ιολόγος από το Ιατρικό Κέντρο του πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ και ο δρ Thomas Geisbert από την Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου του Τέξας.
Γιατί οι άνθρωποι είναι τόσο ευάλωτοι στον Έμπολα;
Ο ιός του Έμπολα προκαλεί μια πολύ σοβαρή ασθένεια στον άνθρωπο, και το ίδιο ισχύει και για τους πιθήκους ανεξαρτήτου μεγέθους. Ειδικά για τους μεγάλους πιθήκους είναι ένα πραγματικά μεγάλο πρόβλημα, επειδή το είδος τους είναι πολύ κοντά στην εξαφάνιση.
Ο ιός του Έμπολα προκαλεί μια πολύ σοβαρή ασθένεια στον άνθρωπο, και το ίδιο ισχύει και για τους πιθήκους ανεξαρτήτου μεγέθους. Ειδικά για τους μεγάλους πιθήκους είναι ένα πραγματικά μεγάλο πρόβλημα, επειδή το είδος τους είναι πολύ κοντά στην εξαφάνιση.
Υπάρχουν όμως και άλλα ζώα, όπως τα ποντίκια, τα ινδικά χοιρίδια και οι νυχτερίδες, τα οποία δεν έχουν κανένα πρόβλημα στον έλεγχο της λοίμωξης από τον ιό Έμπολα. Δεν αρρωσταίνουν, και δεν παρουσιάζουν συμπτώματα αν είναι μολυσμένα με ιό Έμπολα στην άγρια φύση.
Αν είμαστε η εξαίρεση στο ζωικό βασίλειο από την άποψη του Έμπολα, το ερώτημα είναι γιατί είμαστε τόσο ευάλωτοι; Ποιες είναι οι διαφορές στην ανοσολογική απόκριση σε ποντίκια και νυχτερίδες που τα κρατάει ασφαλή σε σύγκριση με τους ανθρώπους;
Ποιοί ασθενείς είναι πιθανότερο να μεταδώσουν τον ιό;
Γνωρίζουμε το πώς οι άνθρωποι κολλάνε Έμπολα. Γίνεται μόνο μέσα από την απευθείας επαφή με τα σωματικά υγρά από μολυσμένα άτομα. Δεν είναι ακόμα γνωστό το αν κάποιοι άνθρωποι μπορεί να μεταδώσουν την ασθένεια σε διαφορετικούς ρυθμούς από ό,τι άλλοι.
Γνωρίζουμε το πώς οι άνθρωποι κολλάνε Έμπολα. Γίνεται μόνο μέσα από την απευθείας επαφή με τα σωματικά υγρά από μολυσμένα άτομα. Δεν είναι ακόμα γνωστό το αν κάποιοι άνθρωποι μπορεί να μεταδώσουν την ασθένεια σε διαφορετικούς ρυθμούς από ό,τι άλλοι.
Με την ευλογιά, για παράδειγμα, οι άνθρωποι που αιμορραγούν από το στόμα και τη μύτη τους -μια σπάνια μορφή της ασθένειας που ονομάζεται αιμορραγική ευλογιά- είναι περισσότερο μεταδοτικοί από τους ανθρώπους που πάσχουν από τη νόσο, αλλά δεν αιμορραγούν.
Οι πιο βαριά ασθενείς μπορεί να είναι πιο πιθανό να μεταδώσουν τον ιό. Ή ίσως είναι λιγότερο επικίνδυνοι επειδή είναι πιο πιθανό να είναι κλινήρεις και ως εκ τούτου δεν είναι σε θέση να αλληλεπιδρούν πολύ με τους άλλους.
Γνωρίζουμε ότι το 50% των ατόμων με Έμπολα αιμορραγεί (εσωτερικά ή εξωτερικά) και το 50% δεν το κάνει. Μήπως αυτό κάνει πιο πιθανό να μεταδώσουν τον ιό ή όχι; Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι μπορεί να έχουν έμετο περισσότερο από τους άλλους, ή να έχουν περισσότερη διάρροια. Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να καθορίζουν το πόσο πιθανό είναι ένα άτομο να μεταδώσει την ασθένεια.
Πού “ζει” ο ιός όταν δεν προσβάλλει τους ανθρώπους;
Πρέπει να υπάρχει ένα ζώο όπου ο ιός ζει προτού μεταδοθεί ξανά σε κάποιον άνθρωπο. Αυτά τα ζώα αποκαλούνται και “δεξαμενή” του ιού. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι νυχτερίδες είναι αυτή η δεξαμενή, αλλά καμία έρευνα δεν το έχει επιβεβαιώσει αυτό. Επίσης έχουν βρεθεί αντισώματα και RNA σε νυχτερίδες, αλλά δεν είναι μια μολυσματική μορφή του ιού.
Πρέπει να υπάρχει ένα ζώο όπου ο ιός ζει προτού μεταδοθεί ξανά σε κάποιον άνθρωπο. Αυτά τα ζώα αποκαλούνται και “δεξαμενή” του ιού. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι νυχτερίδες είναι αυτή η δεξαμενή, αλλά καμία έρευνα δεν το έχει επιβεβαιώσει αυτό. Επίσης έχουν βρεθεί αντισώματα και RNA σε νυχτερίδες, αλλά δεν είναι μια μολυσματική μορφή του ιού.
Οι γενετικές αλληλουχίες δείχνουν ότι ο ιός υπήρξε για ένα διάστημα στην Δυτική Αφρική σε αντίθεση με ιούς που προέρχονται από την Κεντρική Αφρική, αλλά πόσο καιρό ήταν εκεί; Πόσο καιρό του πήρε να διατηρηθεί στη φύση και να μην εμφανιστεί μέχρι τώρα, ή μήπως υπήρχαν και παλιότερα κρούσματα και απλά δεν είχαν αναγνωριστεί; Μήπως θα προκύψουν λόγω κάποιας περιβαλλοντικής κατάστασης; Είναι περισσότερο κοινός στους ανθρώπους;
Μπορούν να σωθούν πολλές ζωές ακόμα με την κατάλληλη εντατική φροντίδα;
Μαθαίνουμε ότι το 50% έως 90% των ασθενών πεθαίνουν από τον Έμπολα, αλλά, τώρα, με τους πρώτους ασθενείς να φτάνουν στις ΗΠΑ και να τυγχάνουν εντατικής θεραπείας, όλοι τους έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι μερικοί από αυτούς ήταν και σε σοβαρή κατάσταση. Έτσι, αν οι ασθενείς λαμβάνουν τη θεραπεία που χρειάζονται, η οποία είναι βασικά η σωστή ενυδάτωση -αυτό είναι πολύ σημαντικό, δηλαδή η θεραπεία με ηλεκτρολύτες- φαίνεται ότι είναι δυνατόν να σωθούν όλοι οι ασθενείς.
Μαθαίνουμε ότι το 50% έως 90% των ασθενών πεθαίνουν από τον Έμπολα, αλλά, τώρα, με τους πρώτους ασθενείς να φτάνουν στις ΗΠΑ και να τυγχάνουν εντατικής θεραπείας, όλοι τους έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι μερικοί από αυτούς ήταν και σε σοβαρή κατάσταση. Έτσι, αν οι ασθενείς λαμβάνουν τη θεραπεία που χρειάζονται, η οποία είναι βασικά η σωστή ενυδάτωση -αυτό είναι πολύ σημαντικό, δηλαδή η θεραπεία με ηλεκτρολύτες- φαίνεται ότι είναι δυνατόν να σωθούν όλοι οι ασθενείς.
Έχουμε πολύ διαφορετικά ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ των στελεχών του Έμπολα και μεταξύ των εξάρσεών του. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε το γιατί. Οφείλεται αυτό στο γεγονός ότι η υποστηρικτική φροντίδα δεν δίδεται σε έναν ασθενή, ή είναι γενετικοί δείκτες που δίνουν κάποιο άλλο πλεονέκτημα επιβίωσης από τον Έμπολα, όπως συμβαίνει με άλλες μολυσματικές ασθένειες;
Οι καραντίνες είναι αποτελεσματικές;
Η καραντίνα είναι η τελευταία λύση. Είναι κάτι που είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί και έχει πολλά μειονεκτήματα. Ένα από αυτά είναι ότι όταν βάζεις σε καραντίνα τον πληθυσμό, όχι μόνο αποτρέπεται να βγουν έξω από αυτή οι ασθενείς, αλλά αποτρέπεται και η είσοδος γιατρών και ιατρικού εξοπλισμού. Έτσι εμποδίζονται εμπειρογνώμονες της δημόσιας υγείας από το να πηγαίνουν στο σημείο. Επίσης εμποδίζεται η παροχή τροφίμων και νερού σε μεγάλο βαθμό. Τα απόβλητα συσσωρεύονται. Τα πτώματα συσσωρεύονται. Βλέπουμε σκυλιά να τρώνε τα πτώματα, όπως είδαμε στη γειτονιά West Point (στη Μονρόβια της Λιβερίας). Και τότε έρχεται και η μεγάλη δυσπιστία του πληθυσμού, επειδή οι άνθρωποι βρίσκονται εγκλωβισμένοι με τον ιό και δεν μπορούν να αποδράσουν. Συχνά χρησιμοποιείται υπέρμετρη βία. Για τον Έμπολα, η καραντίνα σε ασυμπτωματικά άτομα δεν έχει νόημα, επειδή ο ιός είναι μεταδοτικός μόνο εάν ένα άτομο έχει συμπτώματα.
Η καραντίνα είναι η τελευταία λύση. Είναι κάτι που είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί και έχει πολλά μειονεκτήματα. Ένα από αυτά είναι ότι όταν βάζεις σε καραντίνα τον πληθυσμό, όχι μόνο αποτρέπεται να βγουν έξω από αυτή οι ασθενείς, αλλά αποτρέπεται και η είσοδος γιατρών και ιατρικού εξοπλισμού. Έτσι εμποδίζονται εμπειρογνώμονες της δημόσιας υγείας από το να πηγαίνουν στο σημείο. Επίσης εμποδίζεται η παροχή τροφίμων και νερού σε μεγάλο βαθμό. Τα απόβλητα συσσωρεύονται. Τα πτώματα συσσωρεύονται. Βλέπουμε σκυλιά να τρώνε τα πτώματα, όπως είδαμε στη γειτονιά West Point (στη Μονρόβια της Λιβερίας). Και τότε έρχεται και η μεγάλη δυσπιστία του πληθυσμού, επειδή οι άνθρωποι βρίσκονται εγκλωβισμένοι με τον ιό και δεν μπορούν να αποδράσουν. Συχνά χρησιμοποιείται υπέρμετρη βία. Για τον Έμπολα, η καραντίνα σε ασυμπτωματικά άτομα δεν έχει νόημα, επειδή ο ιός είναι μεταδοτικός μόνο εάν ένα άτομο έχει συμπτώματα.
Ιστορικά, οι καραντίνες έχουν δουλέψει πολύ καλά, αλλά η συγκεκριμένη έξαρση του Έμπολα άλλαξε πολλούς κανόνες. Τώρα, ο ιός έχει εξαπλωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό γεωγραφικά και είναι αδύνατο να λειτουργήσουν οι καραντίνες. Επίσης, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν πώς να προστατευτούν από τον ιό και το πρόβλημα διογκώνεται.
Δείτε ακόμη: Βότανα αντιμετώπισης του έμπολα!
Πηγή: www.onmed.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου