Άμεσα μέτρα δροσισμού που έχουν μικρό κόστος!!

Με το θερμόμετρο να πιάνει 40 βαθμούς Κελσίου και πάνω η αναζήτηση δροσιάς μοιάζει με το κυνήγι του χαμένου θησαυρού. Πολύ περισσότερο όταν η βαριά χρήση κλιματισμού, η πιο διαδεδομένη απάντηση στη ζέστη την τελευταία δεκαπενταετία, αποδεικνύεται οικονομικά και οικολογικά ασύμφορη; Βεβαίως, μαγικές απαντήσεις δεν υπάρχουν. Ειδικά σε συνθήκες καύσωνα και πολύ περισσότερο μέσα στην Αθήνα και πολλές ακόμα ελληνικές πόλεις, που έχουν κτιστεί με τρόπο που δημιουργεί συνθήκες τοπικού θερμοκηπίου.Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν; Καταρχήν, ας δούμε τα μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα. Αναμφίβολα, το πρώτο είναι ο φυσικός δροσισμός του σπιτιού μας. Πολύ απλά, προσπαθούμε να κρατήσουμε εκτός οικίας -όσο είναι δυνατό- τον ζεστό αέρα του μεσημεριού και των πρώτων ωρών του απογεύματος και δημιουργούμε συνθήκες για ανανέωση του αέρα τις βραδινές ώρες, που η θερμοκρασία του εξωτερικού αέρα πέφτει. Ανοίγοντας πόρτες και παράθυρα, δημιουργούμε συνθήκες για αέρια ρεύματα, για να πάρει η νύχτα ένα μέρος έστω του πυρετού της ημέρας. Σε αντίθεση με τα κλιματιστικά, ο φυσικός δροσισμός έχει ήπιο τρόπο ανταλλαγής θερμότητας με το εξωτερικό περιβάλλον.
Η ανακούφιση από τον δροσισμό μπορεί να γίνει πολύ μεγαλύτερη με τη χρήση ανεμιστήρων, ιδιαίτερα ανεμιστήρων οροφής. Οι ανεμιστήρες ενισχύουν το φαινόμενο του φυσικού αερισμού, με ελάχιστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ανεμιστήρες έχουν πολύ μικρότερο κόστος αγοράς από τα κλιματιστικά, καταναλώνουν πολύ λιγότερο ρεύμα (μόλις το 3% - 7% του ενεργοβόρου κλιματιστικού), δεν εκπέμπουν θερμότητα στον περιβάλλοντα χώρο, ούτε έχουν μεγάλη συνεισφορά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου (από 15 έως 30 φορές λιγότερο). Η χρήση τους συμφέρει δηλαδή και την τσέπη μας και το περιβάλλον. Ακόμα και σε υψηλές θερμοκρασιακές συνθήκες μπορούν να εξαλείψουν την αναγκαιότητα κλιματισμού ή να την περιορίσουν στο ελάχιστο. Στα υπέρ τους είναι η πολύ καλή αίσθηση δροσιάς που δημιουργούν, ειδικά οι οροφής, καθώς δημιουργούν μια δροσερή αύρα που ανακουφίζει παίρνοντας θερμότητα από το σώμα και ανανεώνοντας ήπια τον αέρα του χώρου. Οι ανεμιστήρες οροφής ανακατανέμουν και τον αέρα εντός του δωματίου, ανεβάζοντας ψηλά τα ψυχρότερα στρώματα αέρα που βρίσκονται κοντά στο πάτωμα.
«Πρακτικά, η χρήση ανεμιστήρων οροφής μειώνει την αναγκαιότητα χρήσης κλιματιστικών συστημάτων στα κτίρια. Από μελέτες σε κτίρια κατοικιών και σχολείων στην Ελλάδα προκύπτει ότι η χρήση ανεμιστήρων οροφής σε κτίρια που εφαρμόζουν κατάλληλες τεχνικές φυσικού δροσισμού (επαρκή σκίαση και νυχτερινό αερισμό) πρακτικά καταργεί την ανάγκη εγκατάστασης κλιματιστικού συστήματος, καθώς συντελεί στη δημιουργία συνθηκών θερμικής άνεσης σε σχετικά υψηλές μεν θερμοκρασίες, οι οποίες, όμως, στα φυσικά δροσιζόμενα κτίρια είναι αρκετά χαμηλότερες από τις εξωτερικές», σημειώνει μελέτη του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ).
Στους 29 βαθμούς
Σε περίπτωση που η χρήση κλιματισμού θεωρηθεί αναπόφευκτη είναι σημαντικό να ληφθούν μέτρα για την μέγιστη απόδοσή του, χωρίς θερμοκρασιακές υπερβολές. Το να κατεβάζουμε τον θερμοστάτη και να δημιουργούμε συνθήκες Σιβηρίας εσωτερικά, ενώ έξω επικρατεί «Σαχάρα» δεν προσθέτει σε άνεση, απεναντίας. Η ρύθμισή του στους 29 βαθμούς Κελσίου (και όχι βεβαίως στους 26) είναι ικανή για να μας ανακουφίσει από τη ζέστη.
Στα άμεσα μέτρα αντιμετώπισης του καύσωνα περιλαμβάνεται η σκίαση των επιφανειών, είτε με τεχνητό τρόπο (τέντες), είτε με την ανάπτυξη φυσικής σκίασης, που είναι και η πιο αποτελεσματική. Η ύπαρξη φυσικής σκίασης, στον καυτό μεσογειακό Νότο, αποτελεί βασική πλευρά μιας βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Ομως, η ανάπτυξη δέντρων, που με τα φυλλώματά τους θα σκιάζουν την οικία, δεν είναι προφανώς υπόθεση ενός ή δύο χρόνων, απαιτεί σχεδιασμό. Πολύ λιγότερο χρόνο απαιτεί η δημιουργία μιας πυκνής φυλλωσιάς σε μια πέργκολα. Επιπλέον, θετικά λειτουργεί στη μείωση της ζέστης η αντικατάσταση των λαμπτήρων πυρακτώσεως από τους νέους λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας.
Αλλά να μην ξεχνάμε, η αντιμετώπιση του καύσωνα απαιτεί ψυχραιμία, συχνά ντους, ελαφρύ φαγητό. Η ζέστη μάς θέλει... cool.
Βιοκλιματικά κτίρια, ασπίδα σε υψηλές θερμοκρασίες
Η μεσοπρόθεσμη αντιμετώπιση των περιστατικών καύσωνα και των νησίδων υψηλής θερμοκρασίας στις πόλεις απαιτεί μέτρα ευρύτερα, πολιτικές παρεμβάσεις και τεχνολογικές εφαρμογές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η μεγάλη ανάπτυξη του αστικού, αλλά και του περιαστικού πρασίνου στις ελληνικές τσιμεντουπόλεις, η δημιουργία πράσινων ρευμάτων ανανέωσης του αέρα εντός των οικιστικών συγκροτημάτων αποτελούν ορισμένα μόνο από τα μέτρα που πρέπει να λάβει η πολιτεία.
Μεγάλη μπορεί να είναι η συνεισφορά του βιοκλιματικού οικοδομικού σχεδιασμού, δηλαδή του σχεδιασμού που λαμβάνοντας υπόψη το κλίμα κάθε περιοχής, στοχεύει στην εξασφάλιση των ποιοτικών συνθηκών εντός της οικίας (θερμική και οπτική άνεση, ποιότητα αέρα) με την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας, αξιοποιώντας την ίδια τη φύση.
Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός ξεκινά από τον προσανατολισμό του κτιρίου, τον συνδυασμό φυσικής και τεχνητής σκίασης, την αποτελεσματική μόνωση (οροφή, τοίχοι, ανοίγματα). Από μετρήσεις του ΚΑΠΕ σε βιοκλιματικά δροσιζόμενες κατοικίες στην Ελλάδα προκύπτει ότι η θερμοκρασία μέσα στα κτίρια είναι σημαντικά χαμηλότερη από την εξωτερική θερμοκρασία (ώς και 10 °C ), ενώ παράλληλα παρατηρούνται συνθήκες άνεσης σε πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες (ώς και 31,5 °C ), καθώς λόγω των δροσερών δομικών στοιχείων και των ρευμάτων αέρα μέσα στους χώρους η παραμονή γίνεται ευχάριστη.
Βιοκλιματικές επεμβάσεις μπορούν να γίνουν όμως ακόμα κι όταν ένα κτίριο δεν έχει κατασκευαστεί εξαρχής με αυτό τον τρόπο.
Η βαφή των εξωτερικών τοίχων με άσπρο χρώμα, αποτελεί ένα πρώτο βήμα γα την αντιμετώπιση της καλοκαιρινής ζέστης. Η υψηλής ποιότητας θερμομόνωση, που κρατά το σπίτι δροσερό το καλοκαίρι και ζεστό τον χειμώνα, είναι μια δαπάνη που πιάνει τόπο.
Ακόμα καλύτερα αποτελέσματα φέρνουν τα λεγόμενα «ψυχρά υλικά», τα οποία μπορούν να μειώσουν τις ανάγκες κλιματισμού από 20% - 40% και να κατεβάσουν τη θερμοκρασία περιβάλλοντος στα αστικά κέντρα από 1,5 έως 2 βαθμούς Κελσίου.
Τα «ψυχρά υλικά» κατακρατούν λιγότερη θερμότητα, καθώς αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία σε μεγαλύτερα ποσοστά. Ξεχωρίζουν τα υλικά της ψυχρής οροφής. Πρόκειται για λευκά υλικά επικάλυψης, μεγάλης ανακλαστικότητας, που επιτρέπουν την κατακόρυφη μείωση της θερμοκρασίας των επιφανειών, άρα και της ανάγκης ψύξης και κλιματισμού. Η ποικιλία των ψυχρών υλικών είναι σήμερα πολύ μεγάλη: ψυχρή άσφαλτος, ψυχρές πλάκες πεζοδρομίων, ψυχρά υλικά επικάλυψης. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι πολλά απ' αυτά παράγονται στην Ελλάδα.
Στη μάχη κατά των υψηλών θερμοκρασιών μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα θερμοχρωμικά υλικά, τα οποία αλλάζουν χρώμα, ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Τα υλικά αυτά είναι τον χειμώνα έγχρωμα (απορροφώντας μεγαλύτερη θερμότητα) και το καλοκαίρι λευκά, λειτουργώντας ως ψυχρά υλικά.
(του Γιάννη Ελαφρού, Καθημερινή, 16/7/2012)
 http://energypress.gr/news/consumer/Amesa-metra-drosismoy-poy-ehoyn-mikro-kostos